Hoeveel fooi is “normaal” in restaurants (in Nederland en daarbuiten)?
Van een kleine tip in Nederland tot 20% in Amerika
In Nederland en veel andere landen is het gebruikelijk dat je het bedienend personeel iets meer betaalt dan de daadwerkelijke rekening. Je geeft dus fooi! Maar wat is precies het bedrag dat jij invult op de puntjes in de zin “Maak er maar … euro van”? Wij helpen je voor eens en voor altijd met die vraag. Dit is hoeveel fooi gebruikelijk is in Nederland én in andere landen.
Fooi geven doen we al eeuwenlang. Het was ooit een manier om aan het horecapersoneel duidelijk te maken dat zij ook best een lekker drankje mochten nemen. Het voelde voor mensen destijds ongemakkelijk om bediend te worden en het gezellig te hebben, terwijl de bediening hard aan het werk is.
Tegenwoordig is fooi geven meer een manier om te laten blijken dat je het horecapersoneel en de service waardeert. Je bent tevreden en geeft het personeel graag een extra motivatie om het goed te blijven doen.
Het is onder andere in restaurants heel gebruikelijk om fooi te geven in Nederland. Soms zie je het ook bij bijvoorbeeld de kapper, de pizzabezorger, een taxichauffeur of een klusser die goed werk heeft geleverd. In die situaties gebeurt fooi geven vaak in de vorm van “naar boven afronden”. Je betaalt de fijne taxichauffeur bijvoorbeeld € 50 in plaats van de € 46 die hij vraagt.
Overigens is het in sommige branches dan weer juist niet gebruikelijk om fooi te geven. Zo kun je met de beste bedoelingen in de supermarkt fooi geven aan de caissière, maar de kans is groot dat diegene dan vreemd opkijkt. Het levert vaak vooral een lastig kasverschil op als jij een euro te veel betaalt voor je boodschappen.
Verder ben je in Nederland redelijk vrij in of je wel of niet fooi geeft. Het is niet zo dat bedienend personeel te weinig verdient als ze geen fooi ontvangen.
Lees ook: Goedkoop leven (zonder etentjes te schrappen)? 21 tips!
In Nederland bestaan geen harde regels voor het geven van fooi. Hoe anders is dat met fooi in Amerika. Daar staat de fooi meestal al op de bon vermeld. Het is daar dus de standaard dat je een bepaald bedrag aan fooi betaalt. In Nederland heb je vrije keuze om wel of niet fooi te geven. Wel kan het in met name luxere restaurants krenterig overkomen als je het niet doet.
Over het algemeen kun je dus zelf bepalen of je het horecapersoneel iets extra’s betaalt. Vaak geef je fooi als je tevreden bent over de service en over het eten. Als je heel lang moest wachten op je koud geworden eten, dan kun je er ook prima voor kiezen om de fooi te laten zitten.
De ontvangen fooi wordt door het personeel gezien als een extraatje bovenop het loon. Meestal worden alle fooien verdeeld over het personeel, op basis van hoeveel iemand heeft gewerkt. Dus iemand die vijf dagen per week werkt, ontvangt een groter deel van de fooienpot dan iemand die drie dagen werkt.
Als je wilt fooien in Nederland, dan is de 10%-regel een goede richtlijn om aan te houden. Het komt er dus op neer dat je 10% van het totaalbedrag aan fooi betaalt. Dus is jouw rekening € 35, dan betaal je € 3,50 aan fooi. Je maakt dan van het totaalbedrag € 38,50.
Uiteraard kun je er ook voor kiezen om het naar boven af te ronden. Je maakt van een rekening van € 56 bijvoorbeeld € 60.
Die 10% is maar een richtlijn. In de praktijk loopt het nogal uiteen hoeveel fooi Nederlanders geven. Bij de één is dat 2%, bij de ander 10%. Het meest voorkomend is het bedrag afronden naar boven.
Overigens is het bedrag dat we aan fooi betalen de afgelopen jaren gedaald. Dit komt doordat we tegenwoordig meestal met de pinpas betalen, waardoor fooi geven geen kwestie meer is van wat los geld op tafel achterlaten. Daardoor blijft het vaker bij naar boven afronden tegenwoordig. Dat maakt de fooi al met al iets lager dan voorheen. Zo rond de 2 tot 5% gemiddeld.
In veel andere landen werkt het fooisysteem anders dan in Nederland. In sommige landen zijn hoge fooibedragen gebruikelijk. Er zijn ook landen waar de fooi zelfs al standaard op de bon staat aangegeven. En in sommige landen wordt fooi geven juist als een belediging gezien.
Verdiep je van tevoren online wat normaal is in jouw vakantieland qua fooi geven. In dit artikel van Skyscanner kun je lezen hoeveel fooi gebruikelijk is in jouw vakantieland. In de meeste landen is een bedrag tussen 5 en 10% gebruikelijk, maar daar bestaan dus uitzonderingen op.
In de Verenigde Staten werkt het anders dan in Nederland. Bedienend personeel ontvangt daar altijd maar het minimumloon. Dat is niet voldoende om van te leven. Daarom wordt van gasten verwacht dat zij fooi geven als aanvulling op het minimumloon. Soms staat de fooi zelfs al aangegeven op de bon en betaal je daar dus een vast bedrag voor. Ja, ook als je niet over de bediening te spreken bent.
Hoeveel fooi gebruikelijk is? Ongeveer 15-20% van het bedrag op de rekening en rond de $1 voor een drankje dat je aan de bar hebt gedronken.
In Italië is fooi geven in restaurants niet gebruikelijk. Vaak heeft het restaurant zelf al servicekosten in rekening gebracht, meestal zo’n 10% van het totaalbedrag. Dit bedrag staat dan ook op de bon vermeld. Check dus eerst of je hier al voor hebt betaald. Zo niet, dan kun je natuurlijk een bedrag aan fooi geven, maar dat is geen must.
Soms zie je in Italiaanse restaurants daarnaast een klein bedrag aan extra kosten (“coperto”), vaak zo’n € 0,50 tot € 4. Als dat het geval is, staat het meestal op de menukaart vermeld.
Door fooi te geven, geef je in Italië aan dat de service buitengewoon was, dus hoger dan het gebruikelijke serviceniveau (dat in Italië al hoog ligt). Als je fooi geeft, doe je dit het liefst contant in Italië. Dan gaat het in een fooienpot.
In Frankrijk geef je eigenlijk alleen fooi in restaurants als de service uitzonderlijk goed was. Ga dan uit van ongeveer 5 tot 10% van het bedrag op de rekening. Let op: fooi aan (museum)gidsen is in Frankrijk dan weer wel heel gebruikelijk.
In Duitse restaurants zijn ze gewend om ongeveer 5 tot 10% fooi te ontvangen. Ook kun je het bedrag op de rekening naar boven afronden. Dat laatste gebeurt vooral als de fooi € 5 of meer is.
Let op! In sommige andere landen is fooi geven not done. Dat geldt met name in Aziatische landen als Japan, Vietnam, Singapore en China. Het wordt daar als een belediging gezien wanneer je fooi geeft.
In Nederland is de keuze aan jou hoeveel fooi je achterlaat. Fooi wordt zeer gewaardeerd, maar is geen verplichting. Ga voor een gemiddelde uit van ongeveer 5 tot 10% van de rekening. Naar boven afronden kan ook.
Verder verschilt het per land. In Italië is een fooi bijvoorbeeld niet per se nodig, omdat je al een “coperto” (dekkingstoeslag) betaalt. In Amerika wordt een fooi dan weer juist stellig verwacht, omdat de lonen van het bedienend personeel daar erg laag liggen. Rond de 15 tot 20% is daar gebruikelijk. En in sommige landen wordt een fooi niet gewaardeerd. Houd de fooi in Aziatische landen als Japan en Singapore zeker in je portemonnee. Het personeel in die landen ervaart fooi als een belediging.
