Home
Nieuws
Leven
Zonnepanelen vallen uit bij te veel zon: hoe komt het en wat doe je ertegen?

Zonnepanelen vallen uit bij te veel zon: hoe komt het en wat doe je ertegen?

Geen storing, maar een automatische beschermingsreactie

15 juni 2023 door Romy Veul

1175 x gelezen

Nederland gaat massaal aan de zonnepanelen. Zelf “gratis” stroom opwekken dankzij de zon klinkt dan ook niet verkeerd. Maar nu hoor je de laatste tijd ook steeds vaker dat zonnepanelen uitvallen als er te veel zon is. Je wekt dan tijdelijk geen stroom meer op en kunt dus ook geen stroom terugleveren aan het net. Hoe komt dat precies? En is er een manier om die uitval te voorkomen? Wij zetten de antwoorden op een rij.

Waarom vallen mijn zonnepanelen uit?

Dat je zonnepanelen uitvallen als er veel zon is, komt doordat het energienetwerk de grote hoeveelheid zonne-energie niet aankan.

Je moet het zo zien: doordat steeds meer huishoudens zonnepanelen nemen, wordt er op zonnige dagen heel veel zonne-energie opgewekt. Al die zonne-energie wordt teruggeleverd aan het net. Juist op de uren dat de zon het meest schijnt (vaak tussen 11.00 uur en 14.00 uur), gebruiken we namelijk relatief weinig stroom. Door de grote aanvoer van stroom en het relatief lage verbruik op hetzelfde moment, raakt het elektriciteitsnet op zonnige dagen soms overbelast.

Waarom je zonnepanelen dan uitvallen op zo’n moment? Dat is een beschermingsmechanisme van de omvormer voor je zonnepanelen. Je omvormer schakelt automatisch uit om de zonnepanelen en de andere apparaten in huis te beschermen. Het uitschakelen van de omvormer helpt om uitval van je zonnepanelen of van andere apparaten in huis te voorkomen. Ook voorkom je er kortsluiting of schade aan apparaten in huis mee.

Wat houdt de uitval van mijn zonnepanelen in?

De omvormer van je zonnepaneleninstallatie meet voortdurend wat de spanning op het net is. Zodra de spanning hoger is dan de wettelijke grens daarvoor, schakelt de omvormer tijdelijk uit. De zonnepanelen wekken dan even geen stroom op. Daardoor lever je in die tijd minder stroom terug aan het net.

Geen zorgen: je zonnepanelen werken nog gewoon. Zodra de spanning op het net weer op een normaal spanningsniveau is, meet de omvormer dit en werkt je zonnepaneleninstallatie weer. Tenminste, bij de meeste omvormers is het zo dat ze automatisch weer gaan werken als het spanningsniveau weer op het juiste niveau is. Soms is het nodig om de omvormer handmatig te resetten.

Wanneer vallen mijn zonnepanelen uit?

Je zonnepanelen vallen uit zodra de omvormer meet dat de spanning op het net te hoog is. De kans op overspanning is het grootst op zonnige lentedagen, vaak tussen 11.00 uur en 14.00 uur. Dan wordt er veel stroom teruggeleverd, maar relatief weinig gebruikt. Mensen zijn dan massaal buiten de deur.

Wanneer is de spanning op het net te hoog?

Een te hoog spanningsniveau houdt in Nederland in dat de netspanning hoger dan 253 Volt is. Het afgesproken ideale spanningsniveau op het Nederlandse energienet is 230 Volt. Daar mag de spanning 10% boven liggen, wat 253 Volt het maximale niveau maakt. De meeste omvormers zullen het automatisch herkennen als de spanning op het net hierboven uitkomt en schakelen dan uit.

Hoe kan ik uitval van zonnepanelen voorkomen?

Helaas is het niet mogelijk om volledig te voorkomen dat je zonnepanelen uitvallen. Er zijn nu eenmaal steeds meer mensen met zonnepanelen op het dak, dus de kans op overspanning is groter dan een paar jaar geleden.

Als je wilt voorkomen dat je zonnepanelen uitvallen door te veel stroom, kun je wel een paar dingen proberen. Het volgende helpt:

Kies een omvormer met een kleiner vermogen dan het totale vermogen van de zonnepanelen. Dan schakelt de omvormer minder snel uit.
Gebruik bewust stroom op momenten van hoge spanning. Zet bijvoorbeeld de vaatwasser juist aan op momenten waarop weinig stroom wordt gebruikt, zoals op een doordeweekse dag om 12.00 uur. Hetzelfde geldt voor de wasmachine of de laadpaal van een elektrische auto. Voor die apparaten kun je vaak inplannen dat ze op een bepaald moment aangaan. Daarmee voorkom je overbelasting.
Koop slimme apparaten. Zo bestaan er slimme wasmachines, slimme laadpalen en slimme vaatwassers die automatisch inschakelen op de meest gunstige momenten qua stroomvoorziening. Die hoef je dan niet voor te programmeren, maar gebruiken uit zichzelf vooral stroom op de momenten dat er veel stroom wordt opgewekt.
Meld de uitval bij je netbeheerder. Die kan er mogelijk iets aan doen om storingen te voorkomen, zoals extra transformatoren plaatsen of meer leidingen aanleggen.
Zorg voor een dikke voedingskabel van de meterkast naar de omvormer. Daardoor bouwt de spanning tussen de omvormer en de meterkast minder hard op. Hoe verder de omvormer van de meterkast af staat, hoe belangrijker een dikke kabbel is. Houd de kabel bij voorkeur zo kort mogelijk.
Plaats zonnepanelen op het oosten of westen in plaats van op het zuiden. Als je ze op een dak op het zuiden plaatst, wekken de zonnepanelen dan misschien meer stroom op, maar ligt de hoeveelheid opgewekte stroom vaak hoger dan je gebruik. Dat geldt al helemaal op zonnige dagen.

Is het dan nog steeds verstandig om zonnepanelen te nemen?

Dat zonnepanelen soms uitvallen door te veel zon betekent niet dat je beter geen zonnepanelen kunt nemen. Zeker niet! Over het algemeen heb je echt niet elke zomerse dag last van overspanning. Ook duurt het vaak maar even. Je wekt alsnog het hele jaar door veel stroom op, waardoor je minder hoeft af te nemen van het elektriciteitsnet. Daardoor is je energierekening sowieso een stuk lager! Ook zijn zonnepanelen een mooie manier om energie te besparen en je huis te verduurzamen.

Ondanks de uitval van zonnepanelen kun je nog steeds het hele jaar door veel stroom terugleveren aan het net (en daar een bedrag voor ontvangen) als zonnepaneleneigenaar. Het zijn vooral bedrijven die veel nadeel ondervinden van de uitval. Voor consumenten is het nadeel dat je daarvan hebt relatief klein.

Benieuwd hoe je zonnepanelen kunt financieren?

Overweeg jij, net als veel andere Nederlanders, om zonnepanelen op het dak te nemen? In onze kennisbank vind je meer informatie over de verschillende opties om zonnepanelen te financieren. Je hebt er niet altijd spaargeld voor nodig. Je kunt bijvoorbeeld ook zonnepanelen financieren vanuit de hypotheek of met een lening die extra lage rente biedt.