Gemiddelde loonstijging van 7,6% is hoogste in 40 jaar
Paradox: wens verdere loonsverhoging vs. angst voor loon-prijsspiraal
In april 2023 zijn de lonen gemiddeld met 7,6% gestegen. De hoogste loonstijging in 40 jaar! Dat blijkt uit cijfers van werkgeversorganisatie AWVN. Zij hebben gekeken naar de arbeidsovereenkomsten die zijn gesloten in maart en april 2023. Hieruit blijkt dat werknemers er met 7,6% op vooruit zijn gegaan. Ook in maart lag de loonstijging al hoog: op 7,41%. Toch zijn vakbonden niet tevreden en pleiten zij voor meer loonsverhoging. Aan de andere kant vindt De Nederlandsche Bank dat geen goed idee. Zij vreest voor een loon-prijsspiraal.
Met een gemiddelde stijging van 7,6% in april 2023 zijn de lonen fors sneller gestegen dan een aantal maanden geleden. In 2022 lag de gemiddelde afgesproken loonstijging nog vaak rond de 2-3%. Inmiddels zitten we daar dus al een paar maanden ver boven.
De hoogste loonstijgingen waren te zien in de industrie (7,57%), in de voedingsindustrie (7,56%), bij groothandels (7,24%), bij overheidsorganisaties (7,11%) en in de chemie (7,10%). In de horeca, het onderwijs en de bouw lagen de cao-loonstijgingen het laagst met respectievelijk 3%, 4,3% en 5,1% loonstijging.
Als we kijken naar het eerste kwartaal van 2023, dan lagen de uitbetaalde lonen 5% hoger dan in het eerste kwartaal van 2022. Dit is iets lager dan die 7,41% of 7,6%. Dat heeft ermee te maken dat de gemaakte afspraken over loonstijgingen niet altijd meteen ingaan. Alsnog is die 5% loonstijging de hoogste loonstijging sinds 40 jaar.
Overigens wordt verwacht dat de lonen in het tweede kwartaal verder zullen stijgen, aangezien daar afspraken over zijn gemaakt door de vakbonden. De vakbonden streven naar minimaal 10% loonsverhoging om de inflatie te compenseren. Daarmee willen zij de hoge inflatie compenseren. Gemiddeld zijn de prijzen voor producten en diensten in het eerste kwartaal 6,6% hoger komen te liggen. Een forse inflatie dus! De huidige loonstijging is vaak nog niet genoeg om die inflatie volledig te compenseren.
Aan de andere kant heeft het kabinet diverse maatregelen genomen waardoor de koopkracht van huishoudens er minder op achteruitgaat dan het percentage van de inflatie. Zo zijn diverse belastingen verlaagd en is er een plafond voor energieprijzen gekomen.
Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, vindt die 10%-stijging echter te veel. Zijn argument? Dat we een zogenaamde loon-prijsspiraal moeten voorkomen. Hij is bang dat de hogere lonen de prijzen van producten en diensten ook laten stijgen. Als mensen meer te besteden hebben, gaan ze meer uitgeven en zien fabrikanten of dienstverleners dat als een reden om hun prijzen te verhogen. Dat zou dan opnieuw voor loonstijgingen en prijsstijgingen zorgen. Zo duwen de lonen en prijzen elkaar omhoog.
De Nederlandsche Bank streeft dan ook naar een minder forse loonstijging. Zo’n 3% loonstijging stelt zij voor.
Bron: Volkskrant
